امام باقر(ع) و مدیریت بحران جامعه شیعی
تاریخ انتشار: ۵ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۷۱۳۳۸
به گزارش قدس آنلاین: بحران فکری، فرهنگی و اعتقادی یکی از مهم‌ترین مشکلاتی بود که پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) برای جامعة اسلامی آن عصر رخ داد. این بدان جهت بود که جریانهای سیاسی و امویان قدرت طلب، دست جامعه را از دامان عترت کوتاه ساختند. از این‌رو، کسانی که از خاندان عصمت و طهارت فاصله گرفتند در میدان عقاید، یا در دام جبر گرفتار شدند یا به تفویض روی آوردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
امام باقر(ع) در زمانی که بیش از نیم قرن از رحلت پیامبر(ص) گذشته بود و تنشهای فکری به اوج خود رسیده بود پا به عرصة اجتماع گذاشت و عهده‌دار مسئولیتی بس سنگین گردید، از این‌رو، می‌باید تدابیر علمی و تأثیرگذار می‌اندیشید و حوزه‌ای عظیم تشکیل می‌داد و شاگردانی فهیم تربیت می‌کرد تا با پاسخگویی به شبهات موجود و تصحیح اندیشه‌های انحرافی، به تحکیم پایه‌های اعتقادی در جامعة اسلامی می‌پرداخت.
آن حضرت افزون بر ایفای نقش در عرصة اجتماع و سیاست، در امر تحکیم پایه‌های اعتقادی پیروان خود فعالیتهای چشم گیری داشت. موارد زیر از جملة نقش آن حضرت در این عرصه است.
مبارزه با جبرگرایی
از آن‌رو که هر یک از آیات قرآن بیانگر بُعدی از ابعاد معرفت دینی است، اگر جایگاه و تفسیر این آیات معلوم نگردد معرفت دینی به انحراف می‌گراید، دور ماندگان از مکتب اهل بیت، به دلیل عدم آشنایی با منطق وحی و نا آگاهی از شیوة جمع میان این قبیل آیات، گرفتار افراط یا تفریط شدند، گروهی به جبر گرویدند و گروهی دیگر در دام تفویض گرفتار شدند.
امام محمد باقر(ع) که در عصر خودش بیش از دیگران از این انحرافات رنج می‌برد، در بیانی ساده در پاسخ به انحراف جبرگرایان فرمود: «لطف و رحمت الهی به خلق بیش از آن است که آنان را به انجام گناهان مجبور سازد و سپس ایشان را به خاطر کارهایی که به اجبار انجام داده‌اند مجازات کند، همان طور که در پاسخ به اهل تفویض فرمود: خداوند تواناتر از آن است که چیزی را اراده کند و تحقق نیابد».
برخورد با غالیان
در زمان حکومت امویان، مردم که تحت تأثیر حکام جور و دستگاه حکومتی قرار گرفتند، برخی تا آنجا از خاندان رسالت فاصله گرفتند که ناسزاگویی و توهین به این خاندان را وظیفة خود می‌دانستند، همان طور که در مقابل اینان گروهی دیگر، به انگیزة سیاسی و موضع‌گیری علیه حکومت وقت یا هر انگیزه‌ای دیگر، در تعظیم جایگاه این خاندان تا بدان جا پیش رفتند که قائل به الوهیت آنان شدند.
امام باقر(ع) که رفتار چنین افرادی را زیر نظر داشت، از هر فرصتی استفاده کرد و به افشای چهرة آنان و نیز انکار بافته‌های آنان پرداخت. گاهی برخی را مانند مغیرۀ بن سعید، به بلعم باعورا تشبیه می‌کرد، و گاهی از برخی مانند حمزِۀ بن عمار بربری تبرئه می‌جست، یا آنها را از خود طرد می‌کرد، و نیز گاهی از شدت ناراحتی، برخی را مانند بیان تبّان لعنت می‌کرد.
مبارزة با انحرافات سیاسی
بینش سیاسی ائمه(ع) همان بینشی است که قرآن ترسیم نموده و به پیروان خود نشان داده است. ضرورت مبارزه علیه کفر، شرک و ستم از جمله محورهای مهم بینش سیاسی قرآن است. امام باقر(ع) که مانند هر امام دیگری در احیای این بینش قرآن تلاش می‌کرد، یک لحظه در جبهه‌گیری علیه دستگاه جور آرام نگرفت.
هر چند آن امام به دلیل عدم شرایط لازم، برای از میان برداشتن حاکمان جائر، به جمع آوری نیروی رزمی و قیام علنی روی نیاورد، اما روح ظلم ستیزی علیه فرمانروایان ستمگر را در کالبد پیروان و اصحاب خود دمید، چنان که آن حضرت در انجام این رسالت و رواج این بینش فرمود:
«باید نسبت به کسانی که به مردم ستم می‌ورزند و در زمین سرکشی می‌کنند، به جهاد برخاست. پس به جهاد با متجاوزان ادامه دهید تا به فرمان خدا گردن نهند و دست از ظلم و تجاوز بردارند».
آن حضرت در مبارزة بی‌امان خود با ظلم و ستمگری، گاه با استفاده از پند و اندرز و به کارگیری عقل و منطق، به مصاف با دشمن می‌رفت، چرا که مبارزه با کجرویها، تنها مستلزم حرکتهای قهرآمیز نیست، بلکه گاه می‌طلبد تا با منطق و برهان، در عرصة فرهنگی ظاهر شد تا به این وسیله زمینه تحول فکری و فرهنگی را پدید آورد. و گاهی با بر حذر داشتن مردم از پیروی حکام جور، به مخالفت با آنان می‌پرداخت، چنانکه در حدیثی فرمود: إن ائمة الجور و أتباعَهم لَمعزولون عن دینِ الله.
مقابله با بدعت و بدعت گذاران
بدعت در نظام عقیدتی اسلام یکی از نمودهای بارز انحراف از مسیر وحی می‌باشد که به دلیل عدم آگاهی به مبانی اسلامی، وجود تعصبها، وجود رسمهای غلط اجتماعی، غرض ورزی و تدابیر حیلت‌گرانه عناصر ضد دین به وجود می‌آید.
امام باقر(ع) در مبارزه با بدعت و بدعت‌گذاران، هم به تبیین مبانی و سنتهای اصیل اسلامی پرداخت، و هم نفی و طرد بدعتها را در محدودۀ رسالت علمی و عملی خود قرار داد.
آن حضرت که این رسالت را از اجداد گرامی‌اش به ارث برده بود، با استفاده از این سخن امام علی(ع) که فرمود: ما اُحدِث بدعةٌ إلا تُرِک بها سُنّة؛ فرمود: کسی که روش و دینی غیر از دین خدا پی نهد مشرک است. در جای دیگر فرمود: کسی که به بدعت و سخنان باطلی که به دروغ بر خدا بسته می‌شود گردن نهد و به آن پایبند باشد دین ندارد.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: امام باقر ع شهادت امام باقر بحران امام باقر ع آن حضرت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۷۱۳۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کرمانشاه هاب منطقه‌ای مدیریت بحران غرب کشور شد
ایسنا/کرمانشاه کرمانشاه با توجه به زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های خوبش، به عنوان هاب منطقه‌ای مدیریت بحران غرب کشور انتخاب شد.
بابک محمودی رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر کشور، امروز(هشتم اردیبهشت) در نشست ستاد مدیریت بحران استان کرمانشاه، با اشاره به افزایش حوادث کوهستان در کشور، اظهار کرد: افزایش حوادث کوهستان ناشی از گسترش روی آوردن مردم به طبیعت و کوهنوردی است که باید خود را برای امدادرسانی در این حوادث آماده کرده و از طرفی مردم را نیز از نقاط حادثه‌خیز آگاه کنیم.
وی افزود: سازماندهی خوبی در کشور برای مقابله با حوادث کوهستان آغاز شده و از هیات‌های کوهنوردی در استانها نیز انتظار می‌رود که مسیرهای پرتردد و ایمن کوهنوردی را در نقاط مختلف استانها شناسایی، علامت‌گذاری و به مردم معرفی کنند تا آمار تلفات در این بخش کاهش پیدا کند.
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر کشور تصریح کرد: گاها در برخی از استانها در مسیرهای کوهنوردی پرتردد، راهنما مستقر کرده‌اند که این موضوع آمار تلفات حوادث کوهستان آنها را کاهش داده است.
وی با بیان اینکه با ایجاد یک فضای ایمن در کوهستان می‌توان مردم را بیشتر به سمت کوهنوردی ترغیب کرد، گفت: در استانی مانند کرمانشاه، کوه بیستون واقع شده که چهارمین توده سنگی بزرگ دنیاست و می‌تواند یک دانشگاه صخره‌نوردی برای علاقمندان به این رشته باشد و اگر تبلیغات مناسبی روی آن صورت گیرد، می‌تواند به عنوان یک جاذبه گردشگری، سنگنوردان زیادی را از سراسر دنیا به سمت خود جذب کند و به تبع ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای مردم محلی فراهم کند.
محمودی در ادامه با اشاره به ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های خوب کرمانشاه برای امداد و نجات حوادث در غرب کشور، افزود: براین اساس در نشست امروز مصوب می‌شود که کرمانشاه به عنوان مرکزیت پشتیبانی و هاب منطقه‌ای مدیریت بحران غرب کشور انتخاب شود تا در مواقع بحران، استان‌های همجوار خود را پشتیبانی کند.
وی تصریح کرد: در این راستا در بحث تجهیزات و پایگاه هوایی کمک‌هایی را به این استان خواهیم داشت و از بالگردهایی که قرار است امسال خریداری شود، یک بالگرد دیگر را به کرمانشاه اختصاص خواهیم داد تا در زمان آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع، استان‌های غرب کشور را پشتیبانی کند.
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر کشور متذکر شد: اگر زیرساخت‌های لازم در استان تامین شود و یک آشیانه دیگر در فرودگاه کرمانشاه احداث شود، می‌توانیم سه تا چهار بالگرد دائمی را در این استان مستقر کنیم تا پشتیبانی لازم را در زمان وقوع آتش‌سوزی در حداقل زمان ممکن برای کرمانشاه و استان‌های همجوار انجام دهد.
وی به قرار گرفتن کرمانشاه در مسیر تردد زوار اربعین هم اشاره کرد و گفت: سال گذشته در بحث امداد و نجات در مسیر تردد زوار اربعین، کرمانشاه از استان‌های موفق بود. امسال نیز اگر میزان استقبال از مرز خسروی بالاتر برود، تجهیزات دیگری را در اختیار استان قرار می‌دهیم.
محمودی در ادامه با بیان اینکه کرمانشاه می‌تواند پایگاه‌های جدید امداد و نجات داشته باشد، افزود: در این زمینه باید خود استان و خیرین حمایت‌های لازم را داشته باشند.
به گفته وی، در بحث تجهیزات تخصصی مورد نیاز سیلاب نیز امسال کمک‌هایی به این استان صورت خواهد گرفت.
انتهای پیام
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»